-
1 чалгы
I сущ.коса́чалгы бөгәрҗесе (тоткасы) — рукоя́тка ( поперечная ручка) на косови́ще
чалгы кайрагы — оселко́вый брусо́к для пра́вки косы́
чалгы калагы — брусо́к для пра́вки косы́ ( деревянная лопатка с песком на смоле)
чалгы корычы — сталь (для) косы́
чалгы очы — носо́к косы́
чалгы пычак (пычагы), чалгы пәке (пәкесе) — нож, но́жик ( сделанный) из ле́звия косы́
чалгы сабы — косови́ще, око́сье
чалгы селтәме — см. чалгы алымы
чалгы сырты — см. чалгы түтәсе
чалгы таптау — отбива́ть косу́
чалгы чабу — коси́ть се́но
- чалгы түтәсечалгы чүкече — молото́к для отбива́ния косы́
••II сущ.; ист.чалгы ташка бәрелде; чалгы очы җиргә кадалды — нашла́ коса́ на ка́мень
стру́нный музыка́льный инструме́нтчалгы чалу — игра́ть на стру́нном инструме́нте
-
2 оч
I 1. сущ.1) коне́ц, ко́нчикборын очы — ко́нчик но́са
бармак очлары белән капшау — ощу́пывать ко́нчиками па́льцев
тел очында — на ко́нчике языка́
бүрәнәнең юан очы — то́лстый коне́ц бревна́; ко́мель бревна́
2) шпильманара очы — шпиль ба́шни (минаре́та)
3) верши́на, верху́шка, ма́ковка, маку́шка ( дерева) || верху́шечныйманараның оч өлеше — верху́шечная часть минаре́та
оч бөресе — верху́шечная по́чка
очтан үсү — верху́шечный рост
4) остриё, ко́нчик, носо́к; заострённый коне́ц чего-л.энә очы белән — остриём иго́лки
чалгы очы — носо́к косы́
урак очы — ко́нчик се́рпа
5) см. очлыкчаңгы таякларының тимер очы — желе́зные наконе́чники лы́жных па́лок
сөңге очы — наконе́чник пи́ки
6) край, оконе́чность, окра́ина; коне́ц ( села)шәһәрнең югары очы — ве́рхняя окра́ина го́рода
авыл очында — на краю́ села́
түбән очка юнәлү — напра́виться на ни́жний коне́ц ( деревни)
аргы очтан икенче йорт — второ́й дом с да́льнего кра́я
авылның бер очыннан икенче очына чабу — бежа́ть из одного́ конца́ дере́вни в друго́й коне́ц
7) носо́китек очлары — носки́ сапо́г
аяк очларында йөрү — ходи́ть на носка́х ( на цыпочках)
8) голо́вкакискеч очы — голо́вка резца́
9) перен. нача́ло, осно́вамилли культурабызның очы — нача́ло (осно́ва) на́шей национа́льной культу́ры
10) перен. коне́ц, преде́л (какого-л. дела)2. прил.эшнең очы күренми әле — пока́ не ви́дно конца́ рабо́ты
концево́й- очка жигә торганоч тамырлар — концевы́е сосу́ды
- очка җигү
- очтан очка
- очы бетү
- очын бетерү
- очын кисү••очны очка ялгау — своди́ть концы́ с конца́ми
очны өзү — испо́ртить взаимоотноше́ния; порыва́ть/порва́ть, связь (с кем-л.)
очы очка бәйләнмәү (ялганмау) — концы́ с конца́ми не вя́жутся (не схо́дятся)
очы (килеп) чыгу — проясни́ться; станови́ться/стать изве́стным
очын табарлык булмасын — чтоб бы́ло ши́то-кры́то; чтоб концы́ в во́ду
очын (суга) яшерү — пря́тать концы́ в во́ду; хорони́ть концы́
очына алып барып чыгу — довести́ до конца́
- очына чыгарлык түгелочына чыга алмаслык хәл — заколдо́ванный круг
- очына чыгу II сущ.кусо́к, тюк, шту́ка ( о рулоне ткани)ике оч комач — два тю́ка кумача́
бер очтан тегелгән күлмәкләр — платья́, сши́тые из одного́ куска́ ( ткани)
-
3 подкосить
См. также в других словарях:
чалгы — Җиңелчә генә бөгелгән озын пычак рәв. булып, озын сапка утыртылган, үлән һәм иген чабу өчен кулл. тор. авыл хуҗалыгы коралы. с. Чалгы корычыннан ясалган чалгы пычак күч. Үлемне аллегорик сүрәтләү өчен кулл.. II. ЧАЛГЫ – иск. Музыка коралы чалгы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чабу — I. ф. 1. Үлән яки игенне чалгы яки чапкыч машина белән кистерү 2. Нин. б. үткен нәрсә белән кисү, кистерү. кисеп өзү. Берәр корал белән вак кисәкләргә бүлү, аеру, кисү 3. Нәр. б. кисәген, катлавын вату (балта, лом һ. б. белән). (Күмер, руда, таш) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
